Dla kogo pielęgniarka środowiskowa – kwalifikacje i obowiązki

Pielęgniarstwo to z cała pewnością trudny zawód, który wymaga wielu kwalifikacji i lat nauki. Przecież od pielęgniarek często zależy zdrowie i życie człowieka. Na ich barkach ciąży naprawdę duża odpowiedzialność. Jedną z form świadczenia usług pielęgniarskich, jest tak zwane pielęgniarstwo środowiskowe. Kim więc jest pielęgniarska środowiskowa? Jakie wykształcenie i kompetencje musi mieć taka osoba? Co należy jej obowiązków? I komu przysługuje pielęgniarka środowiskowa? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.

Pielęgniarka środowiskowa

Pielęgniarka w podstawowej opiece zdrowotnej realizuje świadczenia w trybie ambulatoryjnym. To znaczy, że dostęp do niej jest ograniczony zazwyczaj jedynie do dni roboczych. Przeważnie w godzinach od ósmej do osiemnastej. Często jednak, szczególnie dzisiaj, w czasach pandemii, zachodzi potrzeba udzielania pomocy pielęgniarskiej poza tym czasem pracy. W takim wypadku można skorzystać ze wsparcia takiej osoby w tak zwanym trybie opieki nocnej czy w trybie świątecznej opieki zdrowotnej. Taką opiekę świadczy właśnie pielęgniarka środowiskowa. Inaczej zwana pielęgniarką rodzinną. Taka osoba wykonuje swoje obowiązki zazwyczaj w domu pacjenta.

Podstawy prawne zawodu pielęgniarki

Jeszcze kilka lat temu, aby pracować jako pielęgniarka środowiskowa, trzeba wystarczyło ukończyć liceum o profilu medycznym. Nauka w nim trwała 5 lat. Warto jednak wiedzieć, że od roku 2005, a później w 2021 roku zasady o szkolnictwie wyższym nieco uległy zmiano. Dlatego od tamtego czasu pielęgniarki środowiskowe muszą zdobyć dyplom zawodowy z uczelni wyższej albo szkoły pomaturalnej. Dokument, powinien być poparty chociażby dwunastomiesięcznym stażem podyplomowym.

Oczywiście pielęgniarki robią często również inne dodatkowe kursy specjalistyczne. Szkolenia te poszerzają ich kompetencje i uprawnienia. Dzięki takim dodatkowym kursom pielęgniarki mogą na przykład pomagać przy porodach albo sprawować opiekę nad osobami starszymi.

Obowiązki pielęgniarki środowiskowej

Pielęgniarki środowisko wykonują szereg obowiązków. Wszystkie na zlecenie lekarza rodzinnego albo lekarza specjalisty. Takie osoby sprawują opiekę nad osobami indywidualnymi, całymi rodzinami czy nawet całą społecznością. Ich świadczenia skierowane są do pacjentów o naprawdę różnym stanie zdrowia. Są to zarówno osoby niepełnosprawne, chore przewlekle, w stanie terminalnym. Są również takie, które potrzebują opieki doraźnej. Do podstawowych obowiązków pielęgniarki środowiskowej należą przede wszystkim świadczenia:

• lecznicze. Do tych zaliczają się na przykład wykonywanie inhalacji, udzielanie pierwszej pomocy w sytuacji nagłego zagrożenia życia, podawania leków różnymi sposobami. Wlicza się w to także stawianie baniek czy chociażby ustalanie diety,
• diagnostyczne. Te zaś obejmują wywiady środowiskowe, badania fizykalne, pomiary oraz analizy, a także oceny ogólnego stanu zdrowia pacjentów,
• rehabilitacyjne. W tym miejscu warto wymienić na przykład rehabilitację przyłóżkową czy ćwiczenia ogólnousprawniające,
• pielęgnacyjne. Do tego rodzaju zaliczamy niekiedy pomoc podczas higieny osobistej, podanie leków czy przysłowiowe poprawienie poduszki. Pielęgnacja polega też bardzo często na rozmowie czy próbach uspokajania,
• profilaktyczne. To wszelkiego działania polegające na doszkalaniu pacjenta w niektórych kwestiach, wyjaśnianiu i przedstawianiu zagrożeń.

Komu przysługuje pielęgniarka środowiskowa

Przede wszystkim pomoc tego rodzaju pielęgniarka przysługuje:

• osobom samotnym. Osobom starszym, chorym, niepełnosprawnym. Takim, które wymagają bardziej profesjonalnej opieki i pomocy medycznej,
• osobom, które potrzebują pomocy osób trzecich. To zazwyczaj chorzy, którzy nie mogą liczyć na wsparcie swojego najbliższego środowiska,
• osobom chorym przewlekle oraz tym w stanie terminalnym.

Aby dana osoba mogła być objęta świadczeniami pielęgniarki środowiskowej musi posiadać:

• zaświadczenie lekarskie na temat aktualnego stanu zdrowia. Takie zaświadczenie powinno zawierać uzasadnienie korzystania z danych usług opiekuńczych. Są tam również zalecenia dotyczące pielęgnacji oraz informacje o czasie ich trwania. Czyli ile godzin dziennie opieki dla danej osoby jest wskazane,
• odwiedzenie osoby, która oczekuje na pomoc pielęgniarki przez pracownika socjalnego. Taki pracownik przeprowadza wywiad środowiskowy oraz ogólnie ocenia sytuację życiową.

Czy pielęgniarka środowiskowa jest płatna

Warto pamiętać, że usługi pielęgniarki środowiskowej są w znacznej części przypadków odpłatne. To, czy pielęgniarka środowiskowa jest płatna czy nie, zależy od Rady miasta albo Rady Gminy. Oczywiście w przypadkach uzasadnionych wszystkie koszty związane ze usługami pielęgniarki środowiskowej mogą zostać obniżone. A czasem nawet całkowicie odpuszczone. Jednak tak jak wspomnieliśmy wcześniej – dzieje się tak tylko w szczególnych sytuacjach. Podsumowując – usługi pielęgniarki środowiskowej zazwyczaj są odpłatne i warto mieć to na uwadze.