Na czym polega okres ochronny przed emeryturą

Okres ochronny pracownika przed emeryturą, to bardzo potrzebna zasada i ciekawe rozwiązanie. Polega po prostu na tym, że w okresie 4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego pracodawca nie może zwolnić swojego pracownika. Czym jednak dokładnie jest okres ochronny? Jak działa? Kiedy się kończy/ I co jeszcze warto o tym wiedzieć? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.

Czym jest wiek emerytalny

Abyśmy mogli opisać na czym polega okres ochronny przed emeryturą, ważne jest wcześniejsze wyjaśnienie czym jest wiek emerytalny. W rozumieniu artykułu 39. Kodeksu pracy, wiek emerytalny to taki wiek, w którym pracownik może starać się o świadczenie emerytalne. Wiek emerytalny nie jest zaś wiekiem, w którym pracownik przechodzi na tak zwaną wcześniejszą emeryturę. Ale wiekiem emerytalnym jest zaś taki wiek, który upoważnia do przejścia na emeryturę zwykłą jednak wcześniej. Dotyczy to na przykład służ mundurowych, kolejarzy czy górników.

Na chwilę obecną wiek emerytalny w Polsce jest inny dla kobiety i inny dla mężczyzny. Kobiety przechodzą na emeryturę w weku 60 lat, mężczyźni – 65. Takie zasady obowiązują od 1 października 2017 roku.

Okres ochronny przed emeryturą

Czas ten inaczej nazywany jest również ochroną przedemerytalną. Najprościej rzecz ujmując ma on na celu ochronę starszych osób przed zwolnieniem przez pracodawcę. Artykuł 39. Kodeksu pracy mówi bowiem: „pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięcia tego wieku.”

Biorąc pod uwagę to wszystko, aktualnie nie można więc wypowiedzieć umowy kobiecie, która ukończyła 56 lat, ani mężczyźnie, który ukończył 61 lat. Jeśli mowa o osobach, którym przysługuje wcześniejsza emerytura, to okres ochronny zaczyna w ich przypadku obowiązywać 4 lata przed datą, która upoważnia do nabycia wcześniejszej emerytury.

Wszystkie te zawody, które nabywają to prawo określone są w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, są to chociażby górnicy, kierowcy samochodów ciężarowych czy nauczyciele.

Jak chroniony jest pracownik w wieku przedemerytalnym

Zwolnienie pracownika wbrew zakazowi z artykułu 30. Kodeksu pracy daje możliwość wniesienia odwołania do sądu pracy. Jednak należy to zrobić w terminie 21 dni od dnia dostania wypowiedzenia. Jeśli mowa o okresach próbnych to pracownik może ubiegać się jedynie o odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia, które obejmuje czas, do upływu którego miała trwać umowa. Gdy zaś mowa o umowach na czas zarówno określony, jak i nieokreślony, to pracownik taki może żądać:

• uznania wypowiedzenia za zupełnie bezskuteczne albo natychmiastowego przywrócenia na stanowisko pracy – w przypadku, gdy umowa ulegla już rozwiązaniu,
• odszkodowania.

Warto pamiętać, że osoby, które są w wieku przedemerytalnym mają zapewnioną znacznie silniejszą ochronę niż wszystkie pozostałe osoby. Nie dotyczy ich bowiem przepis o możliwości zasądzenia odszkodowania zamiast żądania pracownika uznania zwolnienia za bezskuteczne czy przywrócenia na stanowisko pracy. O ile sąd ustali, że uwzględnienie żądania jest niemożliwe albo niecelowe.

Należy wiedzieć, że jeśli naruszone zostaną  przepisy o zwolnieniu  na czas określony, to takiemu pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Jednym z wyjątków od tej reguły są na przykład osoby w wieku przedemerytalnym, względem których ten przepis nie ma żadnego zastosowania.

Kiedy kończy się ochrona przedemerytalna pracownika

Zasadniczo okres ochronny pracownika kończy w momencie nabycia przez niego prawa do emerytury. Warto wiedzieć, że takie prawo nabywa się tylko raz dlatego ta ochrona nie może mieć charakteru ruchomego. Jeżeli emeryt pobiera świadczenie emerytalne i oprócz tego nadal pracuje, albo nie nabył prawa do emerytury i je zawiesił, cały czas pracując, to jednocześnie powoduje to zaprzestanie ochrony przewidzianej w artykule 39 Kodeksu prawnego.

Oczywiście w niektórych sytuacjach przepis ten w ogóle nie będzie miał zastosowania. Tak dzieje się w przypadku:

• uzyskania przez danego pracownika prawa do świadczenia rentowego z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
• ogłoszenia upadłości albo likwidacji pracodawcy i danego przedsiębiorstwa,
• wypowiedzenia warunków pracy albo płacy, przez: zastosowanie nowych zasad odnośnie wynagrodzeń, stwierdzoną przez orzeczenie lekarskie utratę zdolności do pracy albo niezawinioną utratę uprawnień, które konieczne są do wykonywania danego zawodu.

Podsumowując, cały ten temat ochrony przedemerytalnej nie wydaje się zbyt skomplikowany. Na prawdę bardzo łatwo jest go zrozumieć i się z nim oswoić. Mamy nadzieję, że nasz tekst jeszcze bardziej ci w tym pomoże. Staraliśmy się wyjaśnić wszystko bardzo dokładnie i precyzyjnie.